Göz Bandı ile Uyumak Sağlıklı mı? Bilincin Karanlığına Felsefi Bir Yolculuk Bir filozof olarak, insanın uykusunu yalnızca biyolojik bir zorunluluk olarak değil, varoluşun metafizik bir uzantısı olarak görürüm. Uyku, bilincin geri çekildiği, benliğin geçici olarak çözündüğü bir alandır. Bu durumda “Göz bandı ile uyumak sağlıklı mı?” sorusu yalnızca bedensel değil, aynı zamanda düşünsel bir sorgudur. Çünkü göz bandı, karanlığı seçmenin sembolüdür — ışığı dışarıda bırakırken iç dünyanın kapılarını aralar. Bu yazıda konuyu etik, epistemolojik ve ontolojik bir çerçevede inceleyerek, göz bandının basit bir uyku aracı mı yoksa bilincin özgürlüğüne dair bir metafor mu olduğunu tartışacağız. Etik Perspektif: Karanlığa Teslim Olmanın…
Yorum BırakKategori: Makaleler
Gurk Olan Tavuk Nasıl Soğutulur? — Bir Psikoloğun Merceğinden İçsel Bir Deneyim Bir sabah bahçede dolaşırken, gurk olmuş bir tavuğun kuluçka sepetinde öfkeyle tüylerini kabarttığını gördüm. Onu soğutmak için ne yapılabileceğini düşünürken, fark ettim ki bu yalnızca biyolojik bir süreç değil; aynı zamanda insan zihninin küçük bir aynasıydı. Gurk olan tavuk, doğası gereği içgüdülerine teslim olur; koruma, üretme ve sahiplenme dürtüsünün etkisi altındadır. Ancak, bu içsel yönelim kontrol edilemediğinde, huzursuz bir bağlılığa dönüşür. Tıpkı insanın kendi düşüncelerine, korkularına ya da arzularına saplanıp kalması gibi. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: İnançların Gücü Gurk tavuğu soğutmak için önce onun “inanışını” değiştirmek gerekir. Tavuk, yumurtalarının…
4 Yorumİnsan Ara Sıra Evini Yakmalı ve Çıkıp Seyretmeli: Kimin Sözü ve Ne Anlama Geliyor? Hayatın hızlı temposu, sürekli değişen sorumluluklar ve beklentiler arasında bazen içsel bir boşluk hissi uyanabilir. Bu hissiyat, insanın hayatındaki düzeni ve çevresindeki dünyayı sorgulamasına neden olur. Şu ünlü söz de burada devreye giriyor: “İnsan ara sıra evini yakmalı ve çıkıp seyretmeli.” Peki, bu söz ne anlama gelir ve neden bu kadar derin bir yankı uyandırır? Küresel ve yerel perspektiflerden baktığımızda, bu ifade, sadece bir intihar ya da yıkım çağrısı değil, daha çok kişisel ve toplumsal bir yenilenme, bir değişim arayışının simgesidir. Küresel Perspektiften Bakıldığında: Yıkım ve…
8 YorumDoğal Gözlem Nedir? Gücün Görünmeyen Dinamiklerini Anlamanın Siyaset Bilimsel Yolu Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden Gücün Sahnesi Bir kafenin köşesinde oturup insanları izlerken aslında bir laboratuvarın içindeymişim gibi hissederim. Kahkahaların tonu, bakışların süresi, sessizliğin bile anlamı vardır. Çünkü her toplumsal etkileşimde güç işler. Doğal gözlem, işte bu görünmeyen siyasal sahneleri anlamanın en samimi yoludur. Bir siyaset bilimci için bu yöntem, yalnızca davranışları kaydetmek değil; iktidarın gündelik hayattaki yankılarını, ideolojinin dilini ve vatandaşlığın pratiklerini çözümlemektir. Peki, doğal gözlem nedir örnek? diye sorduğumuzda, aslında “iktidar nerede başlar, nerede biter?” sorusunu da birlikte sorarız. Doğal Gözlem: Gücün Sessiz Tanıklığı Doğal gözlem, bireylerin ya da…
Yorum BırakGüdük Olmak Nedir? Toplumsal Yapılar ve Eksiklik Algısı Üzerine Sosyolojik Bir Bakış “Bir toplumun eksik kalan yanları, bireylerinde yankılanır.” Bu cümleyle başlayan her araştırma notum, beni aynı soruya götürür: Toplumun içinde “tam” olmak ne demektir? Peki, “güdük olmak” yalnızca fiziksel ya da mecazî bir eksiklik mi, yoksa toplumsal düzenin bireye biçtiği bir yetersizlik hâli midir? Bu yazıda “güdük olmak” ifadesini, bir eksik olma hissi değil, toplumsal rollerin içinde sıkışıp kalmış bireyin durumu olarak ele alacağım. Çünkü her toplum, birilerini “yarım” bırakarak kendini bütün sanır. Güdüklük: Bireysel Kusur mu, Toplumsal Ürün mü? Güdüklük kelimesi Türkçede “tam gelişmemiş”, “yarım kalmış”, “eksik” anlamlarına…
4 YorumGlobulin Protein mi? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insanın yalnızca davranışlarını değil, bedenini de anlamaya çalışmak bana her zaman merak uyandırıcı gelmiştir. Çünkü beden ile zihin, görünmez iplerle birbirine bağlıdır. “Globulin protein mi?” sorusu ilk bakışta biyolojiye ait gibi görünür. Oysa bu soru, psikolojik açıdan da derin çağrışımlar barındırır. İnsan davranışlarını, duygularını ve sosyal etkileşimlerini şekillendiren görünmez biyolojik süreçler, tıpkı globulin gibi, varlığımızın temel taşlarını oluşturur. Bilişsel Psikoloji: Bilgiyi İşlemek ve Anlamlandırmak Bilişsel psikoloji, zihnin bilgiyi nasıl işlediğini ve anlamlandırdığını inceler. Globulin, bağışıklık sisteminde görev alan önemli bir proteindir. Bedenin dışarıdan gelen tehditlere karşı oluşturduğu savunma, zihnimizdeki bilişsel…
8 Yorum“Vanda ne kadar Hakkarili var?” sorusunun tek bir cevabı yok; hangi ölçüte baktığınıza göre sayı değişiyor: nüfus kütüğü ayrı, doğum yeri ayrı şey söyler. Şunu baştan söyleyeyim: Bu konu benim için salt rakam meselesi değil. Van’ı ve Hakkari’yi yan yana getiren hatıraların, yolların, ekmek teknelerinin ve akrabalıkların meselesi. “Vanda ne kadar Hakkarili var?” diye sorarken aslında kimin nereden gelip nerede kök saldığını konuşuyoruz. Gelin, hem veriye hem hikâyeye kulak verelim. “Kaç Hakkarili var?” sorusunun kökeni: Göç yolları, akrabalık ağları Hakkari’den Van’a göç, dün başlamadı. Eğitim, sağlık, ticaret ve istihdam fırsatları; Van’ın bölgesel merkez olma rolü; ayrıca iki il arasındaki akrabalık…
Yorum BırakGerek Duymak Ne Demek? Tarihsel Bir Bakış Geçmişi anlamadan, bugünümüzü tam anlamıyla kavrayamayız. Tarih, yalnızca eski bir zamanın kronolojik kaydından ibaret değildir; aynı zamanda bugünkü toplumsal yapılarımızı, değerlerimizi ve düşünce biçimlerimizi anlamamıza yardımcı olan bir aynadır. “Gerek duymak” ifadesi, dilimizde sıkça karşılaştığımız ve çeşitli anlamlar taşıyan bir kavramdır. Bu yazıda, “gerek duymak” terimini, tarihsel süreçlerin ve toplumsal dönüşümlerin ışığında inceleyeceğiz. Geçmişten günümüze, toplumsal yapılar ve bireylerin değişen ihtiyaçlarıyla birlikte “gerek” kavramının nasıl evrildiğini anlamaya çalışacağız. Gerek Duymak: Tanım ve Günlük Kullanımı Türkçede “gerek duymak”, bir şeyin yapılması gerektiğine dair bir hisse ya da zorunluluğa işaret eder. Bu ifade, dilin temel…
Yorum BırakAFAD Gönüllü Ne Demek? Antropolojik Bir Bakış Bir Antropoloğun Merakıyla: Dayanışmanın Ritüeli İnsanlık tarihi, dayanışmanın sessiz ama güçlü öyküleriyle doludur. Bir antropolog için bu öyküler, yalnızca yardım etme davranışının değil, aynı zamanda kültürün, inancın ve kimliğin ifadesidir. AFAD gönüllülüğü bu bağlamda, modern toplumun insani reflekslerinden biri olarak okunabilir. Ancak onun ardında, binlerce yıllık bir “yardım ritüeli”nin yeniden biçimlenmiş hâli saklıdır. İlkel kabilelerde “birlikte yaşama” içgüdüsü nasıl hayatta kalmanın temeli olduysa, günümüz toplumlarında da afet zamanlarında ortaya çıkan gönüllülük aynı içgüdünün kültürel bir devamıdır. AFAD gönüllüsü, bu anlamda sadece yardım eden bir birey değil, bir kültürel temsilcidir — insanlığın kolektif hafızasında…
Yorum BırakHasıraltı Etmek Ne Demek? TDK’ye Göre ve Gerçek Dünyadaki Anlamı Bir sabah kahvemi yudumlarken, eski arkadaşım Mehmet’le geçen hafta sohbetimizi hatırladım. Konu, halk arasında sıkça duyduğumuz ama tam olarak ne anlama geldiğini çoğu zaman sorgulamadığımız bir ifadeye geldi: Hasıraltı etmek. “Bunu hep duyuyorum ama ne demek, tam anlayamıyorum,” dedi Mehmet, hafifçe gülerek. O an düşündüm, aslında çoğumuz hasıraltı etmek terimini günlük dilde kullanıyoruz ama tam olarak anlamını ne kadar derinlemesine düşünüyoruz? İşte tam o noktada bu yazıyı yazma kararı aldım. Hasıraltı etmek yalnızca halk arasında bir deyim değil, bir insanın yaşadığı bir durumu, gizlediği bir gerçeği ya da göz ardı…
8 Yorum